İşletmelerin başarısı, insan kaynakları yönetimi ile doğrudan ilgilidir. Eğer başarılı bir insan kaynakları yönetimi söz konusu ise işletmenin başarılı olma ihtimali de ciddi düzeyde yükselir. Bu nedenle insan kaynakları yönetiminin önemi hangi sektörde olursa olsun tüm işletmelerin üzerinde durması gereken hususların başında geliyor. İşletme performansı ile insan kaynakları yönetimi arasında sıkı bir bağ bulunduğunu kabul etmek gerekir.
İnsan Kaynakları Yönetimi Nedir?
Genellikle işe alım noktasında ik etkisi ya da insan kaynakları birimi adından söz ettiriyor olsa da aslında görev ve sorumluluk alanları daha geniştir. İşe alma, personelin eğitilmesi, ilgili politikalar geliştirilmesi, bu politikaların güncel tutulması gibi pek çok görev alanından sorumlu bir birim olduğunu belirtmeliyiz. Bu konuda bir analiz yapıldığında İK birimini son 20 yıl içerisinde pek çok değişime uğradığı ve insan kaynakları yönetimi fonksiyonları konusunda da çeşitli gelişmeler olduğu göze çarpıyor. İK yönetimi insanların, işyeri kültürünün ve çevresinin yönetilmesine dair bazı stratejiler de geliştiriyor. Tüm bunlara oldukça geniş kapsamlı bir bakış açısı ile yaklaşıldığı bilgisini de aktarmak gerekir. Aynı zamanda kuruluşların amaçlarının, hedeflerinin, misyonlarının gerçekleştirilmesi konusunda da devreye giren birimlerin başında yine insan kaynakları geliyor.
İnsan Kaynakları Yönetiminin Temel İşlevleri Nelerdir?
Sanayi devriminden sonra iş gücü ihtiyacının çok büyük bir artış sergilemesi, işletmelerin çalışan sayısının hızla artmaya başlaması ile birlikte ik fonksiyonları da gündeme gelmeye başladı. Çalışanların sadece işe alınması değil, işe ve mevcut pozisyonuna uyum sağlaması gibi alanlar da insan kaynakları yönetiminin fonksiyonları arasında yer alıyor. Bir anlamda insan kaynakları biriminin çalışanları nitelikli hale getirme görevini de üstlendiklerini rahatlıkla ifade edebiliriz.
Peki, günümüzde insan kaynakları biriminin temel işlevleri neler? Aslında bu sorunun yanıtı firmadan firmaya değişkenlik gösterebilir. Ancak çoğunlukla işlevler listesi olarak söz edebileceğiniz fonksiyonlar şöyledir;
- Personel işe alımı
- Yetkilendirme
- Terfi işlemleri
- Yeni personel için oryantasyon sürecinin yönetilmesi
- Eğitim ve geliştirme programlarının hazırlanması, uygulanması, denetlenmesi
- Personel, departman ve şirket performansı incelemelerinin, ölçümlemelerinin yapılması
- Çalışan ile şirket yönetimini arasında bir köprü görevini üstlenme
- Meslek içi eğitimleri düzenleme, uygulama
- İşten çıkarma işlemlerini gerçekleştirme
Tahmin edilebileceği gibi bu listeye yeni fonksiyonlar da eklenebilir. Bazı firmalarda ya da küçük işletmelerde insan kaynakları biriminin görev alanları daha farklı çalışmaları da kapsıyor olabilir.
İşletmeler ve İnsan Kaynakları Yönetimi
Yukarıda da söz ettiğimiz gibi insan kaynakları temel fonksiyonları aslında işletmeler için son derece önemli olan bazı çalışmaların sorunsuz bir şekilde devam etmesini de sağlıyor. Dolayısıyla insan kaynakları yönetiminin temel işlevleri konusunu sadece birkaç satırda özetlemek de mümkün değildir. Bir işletmede İK faaliyetlerine bazı örnekler vermek, bu konunun daha net anlaşılmasını sağlayacaktır.
- İşletmenin ihtiyaçlarını belirlemek, ihtiyaçları karşılayacak motivasyonu belirlemek
- Kariyer yönetimi ve sürekli eğitim alanında çalışmalar yapmak
- Ücretlendirme politikalarını belirlemek, ikramiyeler ve diğer ödemeler ile ilgili gerekli tüm çalışmaları düzenli olarak yapmak
- Çalışma koşullarının iyileştirilmesi
- Güvenlik, hijyen ve konfor koşullarının sağlanması
İşletmelerde İnsan Kaynaklarının Önemi
İşletmelerde belirli alanlarda stratejilerin belirlenmesi, uygulanması ve denetlenmesi sorumluluğuna sahip olan insan kaynakları birimidir. Bu durum işletmede işleyişin aksamadan devam etmesi ve aynı zamanda yüksek performansın korunması noktasında önem taşıyor. Haliyle insan kaynakları önemi de net bir şekilde anlaşılabiliyor. Yönetim ile personel arasında iletişimin sağlanması yeterli değildir. Bu iletişimin güçlü ve sağlıklı olması da gerekir. Bir köprü görevini üstlenen İK bu alanda da önemini ve etkisini net bir şekilde ortaya koyuyor.
İnsan Kaynakları Yönetiminin İşletme Performansına Etkisi
İşletme bazında ele alınıyor olsa da aslında insan kaynakları fonksiyonları personelin performansını da doğrudan etkiler. Öncelikle personelin yüksek performans sergilemesi, departmana ve departmanların performansı da işletmeye yansır. Bu nedenle insan kaynakları yönetiminin etkisinin birey bazında ele alınması gerekir. Çalışanın oryantasyon sürecinden başlayarak tüm çalışmalarındaki motivasyonu, aldığı ödemeler, ihtiyaçlarının belirlenmesi ve karşılanması noktasında insan kaynakları birimi tarafından yapılan çalışmalar oldukça belirleyicidir. İK çalışmalarının şimdiye dek yapılan pek çok araştırmada personel performansına ve işletme performansına önemli katkılarda bulunduğunu da ortaya koymuştur. İK biriminin başarısı yüksek performansa, başarısızlığı ise mevcut performansın düşmesine yol açabilir.
